Koniec platformy ODR – co to oznacza dla e-sklepów?

Platforma ODR, czyli unijny system pozasądowego rozstrzygania sporów między konsumentami a przedsiębiorcami, okazała się nieefektywna. W następstwie tego Bruksela zdecydowała o jej likwidacji, a to oznacza, że regulaminy wielu sklepów internetowych przestaną być aktualne. Jakie konsekwencje niesie za sobą to rozwiązanie dla e-commerce i co zrobić, by uniknąć problemów? O tym wszystkim w dzisiejszym wpisie.

Czym była platforma ODR?

Platforma Online Dispute Resolution (ODR) została uruchomiona w 2016 roku jako narzędzie umożliwiające konsumentom i przedsiębiorcom pozasądowe rozwiązywanie sporów wynikających z transakcji internetowych. Powstała na mocy unijnego rozporządzenia 524/2013 i miała ułatwić proces zgłaszania skarg w przypadku problemów z zakupami online.

W teorii proces miał wyglądać prosto: konsument zgłasza sprawę poprzez interaktywną stronę internetową, a podmiot ADR (Alternative Dispute Resolution – organizacja zajmująca się mediacją) podejmuje działania mające na celu znalezienie rozwiązania. W praktyce jednak platforma okazała się nieefektywna – niewiele osób z niej korzystało, a jeszcze mniej spraw faktycznie było rozstrzyganych.

Dlaczego platforma ODR zostaje zamknięta?

Mimo że stronę ODR odwiedzały rocznie nawet 2-3 miliony użytkowników, do podmiotów ADR trafiało mniej niż 200 skarg. To pokazało, że narzędzie nie spełnia swojej roli. Konsultacje przeprowadzone przez Komisję Europejską w 2022 roku wykazały, że tylko 5% respondentów korzystało z platformy, a większość uznała ją za zbędną.

Dodatkowym problemem było to, że przedsiębiorcy nie byli zobowiązani do rejestracji na platformie, a udział w procesie mediacyjnym wymagał ich zgody (aż 98% firm nie wyrażało takiej zgody, co sprawiało, że konsumenci byli pozostawieni sami sobie). Brak skuteczności sprawił, że w grudniu 2024 roku podjęto decyzję o jej likwidacji. Zgodnie z nowym rozporządzeniem 2024/3228:

• od 20 marca 2025 r. platforma przestanie przyjmować skargi,
• 20 lipca 2025 r. ODR zostanie całkowicie zamknięta i usunięta.

Jakie konsekwencje dla e-commerce?

Największym problemem dla właścicieli e-sklepów jest fakt, że od 2016 roku byli oni zobligowani do zamieszczania informacji o platformie ODR w swoich regulaminach. Przykładowa klauzula wyglądała następująco:

„Usługodawca informuje, że pod adresem http://ec.europa.eu/consumers/odr/ dostępna jest platforma internetowego systemu rozstrzygania sporów pomiędzy konsumentami i przedsiębiorcami na szczeblu unijnym (platforma ODR).”

Po zamknięciu platformy taki zapis stanie się nieaktualny, co może być uznane za . To z kolei

Jak zaktualizować regulamin?

Właściciele e-sklepów powinni jak najszybciej zaktualizować swoje regulaminy i usunąć odniesienia do platformy ODR. Najbezpieczniejszym terminem na wprowadzenie zmian jest 19 marca 2025 r., czyli dzień przed zaprzestaniem przyjmowania skarg.

Problemem jaki się pojawia jest okres przejściowy pomiędzy 20 marca a 20 lipca 2025 r., bowiem przez ten czas formalnie nadal obowiązuje przepis nakazujący informowanie o platformie ODR, ale sama platforma nie będzie już działać. Aby uniknąć potencjalnych problemów, przedsiębiorcy mogą wprowadzić do regulaminu adnotację, że platforma ODR nie przyjmuje już skarg od 20 marca 2025 r. i zostanie zamknięta w lipcu.

Czy przedsiębiorcy mogą mieć problemy?

Choć brak aktualizacji regulaminu może wydawać się jedynie drobnym uchybieniem, to jednak  w przeszłości zdarzały się przypadki, gdy organizacje konsumenckie masowo zgłaszały przedsiębiorców za stosowanie nieaktualnych klauzul. Mimo, iż prawdopodobieństwo takiego scenariusza może wydawać się  nie za wysokie, to lepiej w porę dostosować dokumenty do nowych przepisów.

Podsumowanie – co zrobić?

Zamknięcie platformy ODR oznacza, że przedsiębiorcy prowadzący e-commerce muszą podjąć działania, aby uniknąć potencjalnych problemów:

·         Przejrzeć regulamin sklepu i usunąć z niego klauzule dotyczące ODR

·         Wprowadzić zmiany do 19 marca 2025 r., aby nie odnosić się do nieistniejącej już platformy.

·         Monitorować sytuację prawną, bo możliwe jest wprowadzenie nowego rozwiązania zastępującego ODR.

Regularna aktualizacja regulaminu to nie tylko obowiązek, ale i sposób na uniknięcie niepotrzebnych kłopotów. Jeśli prowadzisz sklep internetowy, zadbaj o to, by Twoje dokumenty były zgodne z aktualnymi przepisami.