Zarząd sukcesyjny

Dnia 25 listopada 2018 r. weszły w życie przepisy Ustawy z dnia 5 lipca 2018r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw, mające na celu zapewnienie ciągłości działania jednoosobowych działalności gospodarczych po śmierci przedsiębiorcy. Przed ich wprowadzeniem śmierć przedsiębiorcy była równoznaczna z zakończeniem bytu przedsiębiorstwa zmarłego. Natomiast nowe przepisy wprowadziły szereg rozwiązań i zmian, które mają chronić przedsiębiorstwa przed skutkami śmierci prowadzących je osób, jak i ułatwić płynne kontynuowanie działalności.

Zarząd sukcesyjny jest tymczasowym zarządem przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy. Zarząd sukcesyjny może trwać, co do zasady, do zakończenia formalności spadkowych, tj. działu spadku, jednak nie dłużej niż 2 lata od dnia śmierci przedsiębiorcy (w wyjątkowych przypadkach 5 lat).

 Aby ustanowić zarząd sukcesyjny, konieczne jest wykonanie przez przedsiębiorcę trzech kroków zgodnie z przepisami ustawy:

1.  Złożenie oświadczenia na piśmie o wyznaczeniu określonej osoby na zarządcę sukcesyjnego, (ewentualnie zastrzeżenie, że z chwilą śmierci zarządcą sukcesyjnym zostanie prokurent).
2.  Uzyskanie pisemnej zgody osoby powołanej na pełnienie funkcji zarządcy sukcesyjnego.
3.  Zgłoszenie zarządcy sukcesyjnego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) i uzyskanie wpisu.

​Istotne jest, iż w sytuacji, gdy sam przedsiębiorca nie ustanowił zarządcy sukcesyjnego za życia możliwe jest jego powołanie po jego śmierci przez określony krąg podmiotów, jednak należy wtedy pamiętać o zachowaniu odpowiedniej formy oraz ustawowego terminu.

Zarządcą sukcesyjnym może być:

- Wyłącznie osoba fizyczna (osoba prawna nie może pełnić tej funkcji, jednak np. prezes spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być zarządcą).
- Posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.
- Wobec której nie orzeczono zakazu prowadzenia działalności gospodarczej lub na którą nie nałożono środka karnego lub zabezpieczającego w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej.

Zarządcą sukcesyjnym może być ustanowione dziecko zmarłego przedsiębiorcy, jednak należy pamiętać, że w chwili ustanowienia zarządcą musi być ono pełnoletnie i mieć pełną zdolność do czynności prawnych.

Nadmienić należy, że możliwe jest także powołanie przez przedsiębiorcę tzw. zarządcy rezerwowego, czyli osoby która przyjmie funkcję zarządcy sukcesyjnego w przypadku, gdy osoba powołana w pierwszej kolejności zrezygnuje z jej pełnienia albo nie będzie mogła jej pełnić (np. z powodu śmierci etc.).

Zgodnie z ustawą, zawieszenie działalności gospodarczej nie stanowi przeszkody do ustanowienia zarządu sukcesyjnego. Można to zrobić niezależnie od tego, czy przedsiębiorca jest w okresie zawieszenia czy prowadzi aktywną działalność gospodarczą.

Natomiast nie można ustanowić zarządu sukcesyjnego, jeżeli została ogłoszona upadłość przedsiębiorcy.